Dijital Okuryazarlık Öğretmen Kılavuzu Yayınlandı

DİJİTAL OKURYAZARLIK HAKKINDA

Bilgi becerileri ve bilgi ile iletişim teknolojilerini (BİT) harmanlayan bir alan olan ve 21. yüzyıl yetkinlikleri arasında gösterilen dijital okuryazarlık, kişilerin yazılım araçlarını seçme, kullanabilme, bu araçlar vasıtasıyla bilgiye ulaşma, ulaştığı bilgiyi eleştirel bir bakış açısıyla sorgulama ve değerlendirme yetkinliklerini kapsayan bir kavram. 

Bilişsel, davranışsal ve duyuşsal yetkinlikleri gerektiren dijital okuryazarlık, dijitalleşen dünyanın dijitalleşen vatandaşı olabilmenin gerekliliklerinden biri olduğundan özellikle erken yaşlarda edinilmesi gereken bir yetkinlik. 

BAĞLANTILARI

Dijital okuryazarlık, geniş bir kavram olup kimi alt alanlarla doğrudan ilişki içerisindedir. Teknoloji okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı, bilgi okuryazarlığı, iletişim okuryazarlığı, medya okuryazarlığı ve  görsel okuryazarlık, bu alt alanlar arasında öne çıkanlar. Bilgi ve iletişim teknolojileri okuryazarlığı ise dijital okuryazarlıkla eş değer nitelikte tanımlanıyor. 

BOYUTLARI

Pek çok alt beceriyi kapsayan dijital okuryazarlık, 3 farklı boyutta ele alınıyor. Gruplar, becerilerin özelliklerine göre belirlenmiş durumda: bilişsel, teknik, sosyal/duygusal. 

Dijital Okuryazarlığın Bilişsel Boyutu

Kişilerin dijital yollardan bilgiye ulaşmaya çalışırken ve ulaştığı bilgiyi değerlendirirken ya da bilgiyi oluştururken ortaya koyduğu eleştirel düşünme yetisi, dijital okuryazarlığın bilişsel boyutu. İlgili amaç doğrultusunda hangi yazılım aracının seçileceğine karar verilmesi, bilgi üretimi esnasında hem yasal hem ahlaki konularda bilgi sahibi olunması, görsel, uzamsal, işitsel vb. okuryazarlık alanlarının birbirinden farkının kavranması da bu grup altında ele alınıyor. 

Dijital Okuryazarlığın Teknik Boyutu

Bu boyutun temel konusu, bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğrenilmesi ya da kullanılması için teknik/işlemsel anlamda edinilen bilgi ile beceriler. Genel olarak araçların ve web tabanlı kaynakların etkili bir şekilde kurulumu ile kullanımını kapsıyor. 

Dijital Okuryazarlığın Sosyal/Duygusal Boyutu

Dijital araçların sosyalleşme, iletişim kurma ya da eğitim amaçlarıyla kullanılması bilinci ile sürdürülebilir iletişimin gerekliliklerini dijitale taşıma becerisi, dijital okuryazarlığın sosyal/duygusal boyutu altında toplanıyor.

DİJİTAL YETERLİLİKLER

Dijital okuryazarların sahip olması gereken yetkinlikler farklı çalışmalarda farklı alt başlıklar altında ele alınıyor olsa da temelde bu yetkinlikleri 5 ana başlık altında toplamak mümkün: Bilgi, iletişim, içerik üretimi, güvenlik ve problem çözme. 

Bir bilgiyi dijital araçlar vasıtasıyla araması, bu araçlarda bilgiye ulaşmak için tarama ve filtreleme yapması, ulaştığı veriyi değerlendirip depolaması ve ileride gerekli bir durumda deposundan çıkarması, kişinin bilgi becerilerini ifade ediyor. 

İletişim becerileri, kişinin var olan teknolojiyi kullanarak bilgi ya da içerik paylaşması, bu yolla etkileşime girmesi, dijital mecralarda iş birliği yapması, dijital varlığının kontrolünü elinde tutup yönetmesi ve dijital olmayan ortamlar için geçerli görgü kurallarını bu mecrada da uygulamasını içeriyor. 

Dijital yetkinliğin içerik üretimi boyutunda ise kişinin bir içeriği geliştirmesi, var olan bir içeriği daha detaylı hâle getirmesi ya da düzenlemesi, telif/lisans haklarına vakıf olması gibi becerileri yer alıyor. 

Dijital okuryazarlık, aynı zamanda güvenlik konusunda bilinçli olmayı da gerekli kılıyor. Güvenliğin kapsamına ise dijital cihazların yanı sıra kişisel veriler, canlı sağlığı ve çevrenin korunması giriyor. 

Teknik tabanda oluşan sorunlara çözüm getirmesi, teknolojiden inovatif ve yaratıcı bir biçimde faydalanması, hem teknolojiye hem de dijital yeterlilikteki kişisel eksiklerinin tamamlanmasına yönelik ihtiyaçları belirlemesi de kişinin problem çözme becerilerini gösteriyor.

DİJİTAL OKURYAZARLIK KİTABINA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYINIZ